1919 – Mustafa Kemal Paşa, 9. Ordu müfettişi olarak Anadolu’ya Samsun’dan ayak bastı ve Millî Mücadele’yi başlattı.
19 MAYIS
19 Mayıs 1919 tarihinde 9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Bandırma Vapuru ile yapılan yolculuk sonrası Samsun’a ulaştı. Bu olay Kurtuluş Savaşı’nın fiili başlangıcı olarak kabul edilir.
Samsun’da Rum çeteleri ve Türk halkı arasında meydana gelen çatışmaların sonlandırılması için Osmanlı Hükûmeti tarafından Mustafa Kemal görevlendirilmiş ve kendisine 9. Ordu’nun müfettişliği verilmiştir.Bunun üzerine müfettiş görev bölgesine Bandırma Vapuru ile ulaşmış ve bir hafta boyunca Mantıka Palas’ta kalmıştır. Bu süreçte bölgede meydana gelen çatışmaların sebebini araştırmış ve işgalcilere karşı bizzat Türk direniş örgütlerinin kurulmasında etkin rol oynamıştır.Mustafa Kemal, bu bir haftalık süreç sonunda Havza’ya geçmiştir. Havza’da geçirdiği on yedi gün sonunda ise şehirden ayrılarak Amasya’ya hareket etmiştir.
SAMSUN’A HAREKET
Bandırma Vapur Mustafa Kemal ve 18 askerle beraber 16 Mayıs 1919 tarihinde öğle üzeri İstanbul’dan Samsun’a doğru yola çıkmıştır. Rauf Bey’in belirttiği İngiliz gemisi, Bandırma Vapuru’nu izlemeye başlamış ancak Karadeniz’e açıldıktan sonra fırtınalı havada izlerini kaybetmiştir. Mustafa Kemal, İsmail Hakkı Bey’e karaya yakın bir rota izlemesini ve düşman saldırısı halinde gemiyi en yakın sahile oturtmasını emretmiştir. Sert havada, dalgalı bir denizde yol alan gemi 17 Mayıs günü gece saat 23.00 civarında İnebolu Limanı’na girmiş,18 Mayıs 1919 tarihinde öğle üzeri 12.00’de de Sinop Limanı’na yanaşmıştır. Üsteğmen Hikmet Bey sandal ile kıyıya çıkmış ve yolda olduklarını Samsun Tümen Komutanlığı’na telgraf ile bildirmiştir. Bandırma Vapuru, bu telgraftan bir gün sonra da 19 Mayıs 1919’da Samsun’a varmıştır.
19 MAYIS’IN ÖNEMİ
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolun ilk durağı kabul edilen bu olay Türk tarihindeki dönüm noktalarından birisdir. Şark Meselesi adı altında yok edilmek istenen Türkler için 19 Mayıs 1919 günü millî bağımsızlığa, çağdaşlaşma ve demokratikleşmeye giden yolun ilk adımıdır.
Bu gün Atatürk’ün çok önem verdiği bir gündür.Atatürk, cumhuriyet kurulduktan sonra 19 Mayıs’ın önemini bu günü doğum günü olarak kabul ederek göstermiştir.
Ayrıca 19 Mayıs, 1938 yılından beri millî bayram olarak kutlanmaktadır. Ancak Atatürk “doğum günüm” dediği 19 Mayıs kutlamalarına sadece bir kez katılabilmiştir.
639 – Chieh-she-shuai ve yandaşları Tang imparatoru Tai Tsung’un yaz sarayı Chiucheng Sarayını bastılar.
1910 – Halley kuyruklu yıldızı Dünya’ya yaklaştı.
1924 – Musul Sorunuyla ilgili Türk ve İngiliz heyetleri arasında, Haliç Konferansı görüşmeleri başladı. 9 Haziran’a kadar sürecek olan görüşmelerden sonuç alınamayınca, konu Milletler Cemiyeti’ne götürüldü.
1935 – Arabistanlı Lawrence adıyla tanınan, İngiliz arkeolog, asker, istihbaratçı ve yazar Thomas Edward Lawrence motorsiklet kazasında öldü.
1940 – Bugünkü adıyla BJK İnönü Stadı’nın temeli atıldı.
1975 – ABD Senatosu, Türkiye’ye silah ambargosunun kaldırılmasını kararlaştırdı.
1981 – Atatürk’ün Selanik’te doğduğu ev yeniden düzenlenerek Devlet Bakanı İlhan Öztrak tarafından hizmete açıldı. Atatürk’ün AOÇ’deki evinin benzerinin temeli, Başbakan Bülend Ulusu tarafından atıldı.
1982 – Türkiye, Fransa’dan Yılmaz Güney’in iadesini istedi.
1995 – Gözaltında kaybedilen ve 55 gün sonra Beykoz Kimsesizler Mezarlığı’nda bulunan Hasan Ocak yeniden toprağa verildi. Dönemin İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu, “toplumdan hükümet adına özür diliyorum” dedi.
Doğumlar
1584 – Miyamoto Musaşi, Japon kılıç üstadı (ö. 1645)
1890 – Ho Şi Mingh, Vietnam bağımsızlık hareketinin lideri (ö. 1969)
1914 – Max Perutz, Avusturyalı-İngiliz moleküler biyolog (ö. 2002)
1925 – Malcolm X, ABD’li siyahi lider (ö. 1965)
1977 – Natalia Oreiro, Arjantinli şarkıcı ve oyuncu
Ölümler
1536 – Anne Boleyn , VIII. Henry’nin 2. karısı, I. Elizabeth’in annesi (d. 1501)
1895 – Jose Marti, Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü, şair, yazar (d. 1853)
1939 – Ahmet Ağaoğlu, Yazar ve siyaset adamı (d. 1869)
1994 – Jacqueline Kennedy Onassis (d. 1929)
2013 – Hiroshi Yamauchi, Japon iş adamı (d. 1927)
